Gorce. Przewodnik dla prawdziwego turysty

Praca zbiorowa pod red. Pawła Lubońskiego

ISBN: 978-83-8122-030-9

392 strony tekstu, 117 fotografii czarno-białych i rysunków, 18 planów i mapek, 10 panoramek z widokami. Wkładka kolorowa 32 stron. Na wyklejkach mapa Gorców z zaznaczonymi trasami opisanymi w przewodniku oraz legenda do mapek i planów. Wydanie III. Pruszków 2020

Jasno płonie watra w lesie
Echo piosnkę niesie w dal
I rozlega się dokoła
Pieśń cudownych gorczańskich hal...

Gdzie bacówki jak pudełka
Na polanach rozrzucone
Gdzie redykiem dzwonki dzwonią
Powracają w naszą stronę...

Chodźmy wyżej, popatrzymy
w zarośniętą stawu twarz.
Może dojrzysz poprzez trzciny
Na dnie gdzieś, zbójników skarb...

Zźółkła trawa na stokach Turbacza...
Umilkły echa pasterskich dzwonków...
Od Turbacza wieje wiatr...

Można tak jeszcze długo, bo choć Gorce to malutki kawałek Beskidów, to jest to kawałek wyjątkowo uroczy, urokliwy, chwytający za serce itd. Nic więc dziwnego, że upodobała sobie Gorce brać turystyczna wszelkiej maści, w tym także poezjopisarze, opiewający uroki gorczańskiej przyrody. Warto pojechać w Gorce, ale najlepiej pojechać tam z przewodnikiem, który prezentujemy. Wsłuchajmy się w "...szelest wiatru i trzask ognia — to gorczański śpiewa chór... a na wierchach gdzieś roztacza, krągły księżyc srebrzysty blask..."

W następujących po sobie rozdziałach opisane są:
- geografia i przyroda Gorców
- kartki z historii (od cystersów do parku narodowego)
- dzieje turystycznego i naukowego poznania Gorców
- II wojna światowa
- działalność i legenda "Ognia"
- gorczańska toponomastyka
- w dolinie i na hali (kultura materialna i duchowa gorczańskiego ludu)
- pasterstwo
- Władysław Orkan
- filozofia po góralsku wg. ks Tischnera
- ochrona przyrody i Gorczański Park Narodowy
Opisy szlaków w pięciu kawałkach - a każdy kawałek to inny autor - toż to dopiero wyśmienita lektura
- Okolice Rabki i Poręby Wielkiej - Ewa Strauchmann
- Okolice Nowego Targu - Mariola Stefanik
- Masyw Kudłonia - Janusz Tomasiewicz
- Masyw Gorca - Marek Kurzeja
- Pasmo Lubania - Marek Majerczak

Spis treści

O TYM PRZEWODNIKU

Jak korzystać z przewodnika
Mapy 
Uwagi do opisów szlaków 

CZYM SĄ GORCE

Gdzie ta cisza, jakiej nie zna nikt… Przegląd atrakcji turystycznych Gorców 
W sercu Beskidów. Geografia i przyroda Gorców

Położenie i przebieg głównych pasm 
Rzeźba terenu
Gorczańskie wody
Roślinność 
Piętro pogórza
Regiel dolny
Regiel górny
Na gorczańskich polanach
Świat zwierząt 

Od cystersów do parku narodowego. Kartki z historii Gorców

Zanim uciekli cystersi
Wyścig z Węgrami
Sabała był Wołochem
Niezwykłe kościółki
Górale idą w góry
Gore w Gorcach
Gorce na licytacji
Przedsiębiorstwo Las
Kozy i woły zjadają lasy
Drogi przez Gorce
Turyści w Gorcach
Ostoja partyzantów
Lata powojenne
Ochrona środowiska

GORCZAŃSKIE TEMATY

Zaczęło się od Goszczyńskiego… Dzieje turystycznego i naukowego poznania Gorców

Pierwsi turyści
Działalność TT i PTT
Mapy i przewodniki
Gorczańskie letniska
Orkan i inni
Gorce odkrywane dla nauki

„Lampart” i inni. II wojna światowa w Gorcach

Kampania wrześniowa
W początkach okupacji
Rozkwit gorczańskiej partyzantki
„Burza” w Gorcach
Bitwa ochotnicka

Bohater czy bandyta? Działalność i legenda „Ognia”
Osiem kilometrów hamowania. Konna kolejka leśna w Gorcach
Cyrle, Samorody i Mieredzyska. Gorczańska toponomastyka
W dolinie i na hali. Kultura materialna i duchowa gorczańskiego ludu

Gorczańscy górale
Obrzędy
Strój
Zabudowa wsi
Budownictwo wiejskie
Szałasy
Budowle sakralne
Kapliczki

Kierdel na polanie. Pasterstwo górskie w Gorcach

Przybywają Wołosi
Czasy rozkwitu, czasy upadku
Organizacja wypasu
Dzień na szałasie
Magia w pasterstwie
Powrót owiec

Góry nase, góry, chciałbym je ozłocić… Z Władysławem Orkanem przez Gorce
Filozofia po góralsku. Gorczańskie ścieżki ks. Józefa Tischnera
Od rezerwatu do parku. Ochrona przyrody w Gorcach
W karpackim mateczniku. Gorczański Park Narodowy

Najważniejsze fakty
Środowisko przyrodnicze
Szata roślinna
Świat zwierzęcy
Czy przybędzie parku?

W głąb ziemi i w głąb tysiącleci. Budowa geologiczna Gorców 150
Stuletnia wojna o wodę. Prehistoria i historia zbiornika czorsztyńskiego 159

OKOLICE RABKI i PORĘBY WIELKIEJ

Ścieżki edukacyjne GPN

Ścieżka „Park podworski hrabiów Wodzickich – góra Chabówka”
Ścieżka „Wokół doliny Poręby”
Ścieżka „Na Turbaczyk”
Ścieżka „Dolina potoku Turbacz”

A1. Głównym beskidzkim na Turbacz. Rabka – Maciejowa – Stare Wierchy – Obidowiec – Turbacz
A2. Przez prastary gorczański bór. Koninki – dawny rezerwat im. Orkana – Turbacz 
A3. Przez Orkanową dziedzinę. Raba Niżna – Niedźwiedź – Orkanówka – Turbaczyk – Turbacz 

A3a. Od św. Rozalii do Orkanówki 

A4. Pielgrzymią ścieżką. Koninki – Tobołów – Suhora – Obidowiec – Stare Wierchy 
A5. Przez Olszówkę na grzbiet główny. Rabka Zaryte – Olszówka – Jasionów – Stare Wierchy 
A6. Z krainy Zagórzan ku krańcom Gorców. Poręba Górna – Jasionów – Ponice – Rdzawka – Piątkowa 
A7. Wspominając działaczy turystycznych. Rabka Zdrój – Olszówka – Potaczkowa – Podobin – Mszana Dolna 
Spacery z Rabki 

A8a. Do Pociesznej Wody
A8b. Przez Grzebień do Zarytego
A8c. Przez Olszówkę do Poręby Wielkiej

OKOLICE NOWEGO TARGU

Kaplica Papieska
Osada „Gajówka Mikołaja”
Ścieżki edukacyjne GPN

Ścieżka „Z Łopusznej na Jankówki”
Ścieżka „Partyzancką ścieżką na Turbacz”
Ścieżka „Z Turbacza na Jaworzynę Kamienicką”
Szlak spacerowy Łopuszna – Żubrowisko

B1. Miejsca kultu i panorama Tatr. Kowaniec – Bukowina Waksmundzka – Turbacz
B2. Do gorczańskiego sanktuarium. Kowaniec – Bukowina Miejska – Turbacz
B3. Z Miasta na Stare Wierchy. Nowy Targ – Bukowina Obidowska – Stare Wierchy
B4. Na Turbacz od zachodu. Klikuszowa – Bukowina Obidowska – Turbacz
B5. Przez Polanę Łapsową. Bukowina Obidowska – Buflak – Kowaniec
B6. Okolica Tischnerowska. Łopuszna – Bukowina Waksmundzka – Turbacz
B7. Ścieżkami Seweryna Goszczyńskiego. Łopuszna – Zielenica – Kiczora – Turbacz 
B8. Z Przełęczy Sieniawskiej ku sercu Gorców. Przeł. Sieniawska – Kułakowy Wierch – Jaworzyna – Stare Wierchy

MASYW KUDŁONIA

Kudłoński Baca i inne ciekawostki skalne
Gdy Kamienicki Potok popłynie do Raby… 
Ścieżka edukacyjna GPN „Dolina Gorcowego Potoku”
C1. Głównym grzbietem Kudłonia. Przeł. Przysłop – Kudłoń – przeł. Borek – Turbacz
C2. Na spotkanie z Kudłońskim Bacą. Lubomierz – polana Jastrzębie – polana Kudłoń – Kudłoń
C3. W cieniu wiekowych jodeł. Konina Halamy – polana Kopa – polana Pustak – Kudłoń
C4. Na Kudłoń od południa. Dolina Kamienicy – Stawieniec – Gorc Troszacki – Kudłoń

MASYW GORCA

Baca z Jaworzyny
Ścieżka edukacyjna GPN „Dolina potoku Jaszcze”
Ścieżka edukacyjna GPN „Dolina Kamienicy”
D1. Góra z piorunów znana. Ochotnica Dolna – Piorunowiec – Gorc Kamienicki
D2. Z odpoczynkiem w „Gorczańskiej Chacie”. Ochotnica Górna – Gorczańska Chata – pol. Przysłop Dolny
D3. Na gorczański Krywań. Lubomierz Rzeki – Nowa Polana – Gorc

D3a. Ze Szczawy na Nową Polanę

D4. Śladami partyzantów. Gorc – Przysłop – Jaworzyna Kamienicka – Pol. Gabrowska
D5. Doliną najdłuższego gorczańskiego potoku. Lubomierz Rzeki – dolina Kamienicy – przełęcz Borek
D6. Z Kamienicy do Ochotnicy. Kamienica – grzbiet Twarogów – Ochotnica Dolna
D7. Szlak kultury wołoskiej. Ochotnica Górna – Magurki-Borusczyny – Ochotnica Górna
D8. „Wyrusz z nami w Gorce”. Zasadne – Gorc – Zasadne

PASMO LUBANIA

E1. Z Turbacza na Przełęcz Knurowską. Turbacz – Zielenica – Fiedorówka – Przeł. Knurowska
E2. Całe pasmo jednym skokiem. Przełęcz Knurowska – Studzionki – Lubań – Krościenko
E2a. Nietypowo połoninnie. Stara Polana – Pod Hutą – Koci Zamek – Piekiełko
E3. Kamieniołomy, wulkan i ruiny. Przełęcz Snozka – Wdżar – Krzywonośne – Lubań
E4. Drewniane nawy, skaliste baszty. Tylmanowa – Makowica – Lubań – Grywałd
E4a. Lodowate źródło, kamienne koliby i młyn. Polana Tokarnia – Jeziorne – Ochotnica Rola
E5. Ochotnicka pętla. Ochotnica Dolna – Lubań – Morgi – Ochotnica Dolna
E6. Najkrótsze dojście w Pasmo Lubania. Huba – przeł. pod Kotelnicą
E7. Ze współczesności ku dawności. Maniowy – polana Kudów
E8. Znad brzegów jeziora na Lubań. Kluszkowce – Jaworzyny Ochotnickie
E9. Do siedliska topielców. Ochotnica Górna – dolina Zawadowskiego – Runek — Jez. Zawadowskie – Ochotnica Górna

SŁOWNIK MIEJSCOWOŚCI

Informacje praktyczne

Noclegi w górach
Jedzenie
Bezpieczeństwo w górach
Gorce zimą
Gorczański Park Narodowy

Najważniejsze dane adresowe
Wyciąg z regulaminu dla zwiedzających
Szlaki turystyczne na terenie GPN

Skorowidz nazwisk
Skorowidz nazw