Szata roślinna krainy dolin. Bieszczady i Góry Słonne

Adam Szary
Szata roślinna krainy dolin. Bieszczady i Góry Słonne

420 stron w kolorze formatu 235x165 mm, oprawa twarda. Kilkaset kolorowych ilustracji.
Wydawnictwo Carpathia, wydanie I, Rzeszów 2022

ISBN: 978-83-955018-3-8

Książka jest przewodnikiem po świecie roślin i siedlisk spotykanych w rozległych ekosystemach nieleśnych - pośród łąk, pastwisk, ziołorośli, szuwarów, torfowisk, polan i zarośli. Występujące tu fitocenozy tworzą niezwykle złożoną mozaikę, płynnie przechodzącą w las. Szata roślinna niższej strefy gór bywa na ogół mniej doceniana niż lasy i połoniny, a przecież to właśnie w dolinach spędzamy większość naszego czasu. Kraina dolin to świat bogaty w gatunki i zbiorowiska, które mówią nam wiele o historii tej ziemi, harmonijnie wpisując się w pozostałości dawnej kultury. Rośliny stanowią tu swoisty woal okrywający przeszłość, a przed uważnym obserwatorem odsłaniający ślady po mieszkańcach tej rozległej, opustoszałej i niemal mitycznej krainy dolin.

Spis treści

Wstęp

Słowo o geografii

Zielony woal historii

Pierwsze osadnictwo

Karczowanie lasu

Wpływ plemion wołoskich

Między pasterstwem a rolnictwem

Różnorodność siedlisk w krainie dolin i na reglowych polanach

Przegląd zbiorowisk roślinnych krainy dolin

Opis siedlisk

W krainie bagien i rozlewisk (ekosystemy podmokłe)

Roślinność wodna stawów, starorzeczy i rozlewisk

Roślinność szuwarowa

Torfowiska niskie i przejściowe z okrajkami

Torfowiska wysokie

Podmokłe ziołorośla łękowe

Wilgotne łąki kośne

Łąki świeże na siedliskach względnie suchych

Roślinność pastwiskowa

Murawy bliźniczkowe

Pastwiska na siedliskach żyznych, intensywnie wypasanych

Pastwiska na siedliskach wilgotnych

Borówczyska i pokrewne im siedliska acydofilne

Wysokogórskie ziołorośla i traworośla

Pionierskie zbiorowiska w korycie rzek potoków oraz zarośla nadrzeczne

Nadrzeczne ziołorośla w piętrze pogórza

Roślinność zaroślowa i śródłąkowe zadrzewienia

Fragmenty roślinności leśnej w krainie dolin

Roślinność synantropijna

Między przyrodą a gospodarką

Ukształtowanie łąk i pastwisk

Słowo o ekologii wyjałowionych pastwisk górskich

Pastwiska w perspektywie współczesnych przemian

Niekorzystne skutki wypasu i innych działań gospodarczych

Pozagospodarcze wartości użytków zielonych

Siedliska w unijnym systemie „Natura 2000"

Flora naczyniowa-gatunki roślin w krainie dolin

Walory florystyczne siedlisk nieleśnych

Walory geograficzne i wysokościowe

Pory roku i dominująca kolorystyka kwiatów

Zmienność fenologiczna w krainie dolin

Walory kolorystyczne krainy dolin

Gospodarka łąkarsko-wypasowa - dziś i jutro

Znaczenie łąk w bieszczadzkiej przyrodzie i życiu człowieka

Znaczenie pastwisk dla procesów naturalnych i ich obecność w kulturze

Współczesna rola wypasu dla przyrody i człowieka

Co dalej z bieszczadzkim wypasem?

Wpływ człowieka na stan bieszczadzkiej flory

Rośliny obcego pochodzenia

Współcześnie zachodzące procesy antropogenizacji

Badania nad synantropizacją flory w Bieszczadach

Ochrona aktywna w zakresie gatunków i całych siedlisk

Perspektywy zagrożeń antropogenicznych dla bieszczadzkiej flory

Prognozy dalszego kształtowania bieszczadzkiej krainy dolin

Wykaz zbiorowisk roślinnych

Atlas siedlisk

Wykaz gatunków występujących w dolinach - w powiązaniu z typami siedlisk

Atlas gatunków

Literatura