Łemkowszczyzna nieutracona. Wyd. 2021

  • 37.00 zł

Stanisław Kryciński

Łemkowszczyzna nieutracona

280 stron, format 16 x 22 cm, 84 ilustracje, 3 mapki, oprawa twarda. Wydawnictwo Libra.pl, wydanie III, Rzeszów 2021

 

ISBN: 978-83-63526-42-9

 

 

Stanisław Kryciński

Łemkowszczyzna nieutracona

280 stron, format 16 x 22 cm, 84 ilustracje, 3 mapki, oprawa twarda. Wydawnictwo Libra.pl, wydanie III, Rzeszów 2021

 

ISBN: 978-83-63526-42-9

 

Trzecia i ostatnia część opowieści o Łemkowszczyźnie, będącą kontynuacją książek Łemkowszczyzna po obu stronach Karpat i Łemkowszczyzna. Czas wojny i pokoju. Opisano  najdramatyczniejszy okres historii Łemków, który zaważył na łemkowskim „być, albo nie być”. Kampania wrześniowa 1939 r. i operacja dukielsko-preszowska były tylko przerażającą uwerturą do wydarzeń mających nastąpić w latach 1945–1947, a więc przymusowych wysiedleń na Ukrainę sowiecką i akcji „Wisła”, podczas której niemal wszystkich Łemków wywieziono na tzw. Ziemie Odzyskane, przypinając im etykietkę „ukraińskich bandytów”. Czasy PRL-u to okres inwigilacji, życia w strachu i niemożności działalności społecznej czy politycznej. Dopiero po 1990 r. zaczęły powstawać łemkowskie organizacje podtrzymujące odrębność tej mniejszości.

Umieszczone na okładce zdjęcie, łemkowskiego pogrzebu z czasów II wojny światowej, ma głęboko symboliczną wymowę. Wydarzenia lat 1944–1989 wskazywały na to, że Łemkowszczyznę czeka nieuchronna zagłada.

Po 1990 r. rozpoczął się jednak renesans łemkowskiej świadomości i choć tych którzy mienią się Łemkami jest niewielu, to jednak coraz żywsza jest nadzieja, że fenomen Łemkowszczyzny nie zostanie utracony, lecz żyć będzie jeszcze długie lata.

Spis treści:

Kampania wrześniowa na Łemkowszczyźnie

Operacja dukielsko-preszowska

Pobór Łemków do Armii Czerwonej

Słowacja w latach 1939-1944

Jak rozwiązać ‘problem ukraiński”

Przesiedlenia w Europie pierwszej połowy XX w.

Jak doszło do umowy o wymianie ludności

Wysiedlenia na Ukrainę sowiecką (15 X 1944 – 31 VIII 1945)

Dalsze wysiedlenia na Wschód i kontrakcja UPA (1 IX – 31 XII 1945)

Ostatni etap wysiedleń na Wschód (1 III – 30 VI 1946)

Preszowszczyzna w latach 1945-1947

Akcja „Wisła” 1947 r.

Śladami zaginionych wsi

Zakończenie, czyli ostatnie 70 lat w skrócie

Post scriptum. Olchowiec po mojemu